Καφεΐνη και Υγεία: Τι Πρέπει να Γνωρίζετε
Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι πρέπει να αποφεύγουμε την καφεΐνη σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Ένα δεύτερο ή τρίτο φλιτζάνι καφέ μπορεί να μην προσφέρει την ενέργεια που αναζητάτε, καθώς η διεγερτική καφεΐνη που περιέχεται στον καφέ έχει την ικανότητα να αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης, μιας ορμόνης που φυσιολογικά μειώνεται γύρω στις 10 ή 11 το πρωί. Η κορτιζόλη είναι γνωστή ως η κύρια ορμόνη του άγχους και συμβάλλει στη ρύθμιση της φλεγμονής και της αρτηριακής πίεσης, ενώ αυξάνει επίσης τα επίπεδα ενέργειας.
Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης δεν συνεπάγονται πάντα με υψηλή ενέργεια. Ο Δρ. Chris Mosunic, ψυχολόγος και διατροφολόγος, αναφέρει ότι «η κορτιζόλη μπορεί να είναι υψηλή, ωστόσο μπορεί να αισθανόμαστε κουρασμένοι ή με χαμηλή ενέργεια, όπως όταν ξυπνάμε». Αντίθετα, μπορεί να υπάρχουν στιγμές που η κορτιζόλη είναι χαμηλή και να αισθανόμαστε γεμάτοι ζωντάνια, όπως λίγο πριν το μεσημέρι. Συχνά, η κορτιζόλη σχετίζεται με την ευερεθιστότητα, γεγονός που υποδεικνύει ότι η απλή μέτρηση των επιπέδων της δεν αποτυπώνει πάντα την πραγματική μας κατάσταση.
Η καφεΐνη, σύμφωνα με τον καρδιολόγο Marschall Runge, μπορεί να ενισχύσει την κορτιζόλη, «ενισχύοντας ίσως το συμπαθητικό σύστημα», κάτι που μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση ή τον καρδιακό ρυθμό περισσότερα από ό,τι αν η καφεΐνη καταναλώνονταν νωρίτερα. Το συμπαθητικό νευρικό σύστημα είναι ένα δίκτυο νεύρων που ενεργοποιεί την οξεία αντίδραση στο άγχος. Αυτή η υπερδραστηριότητα της καφεΐνης μπορεί να επηρεάσει την αρτηριακή πίεση, αν και οι έρευνες έχουν δείξει ότι οι τακτικοί καταναλωτές καφέ δεν παρατηρούν αυτήν την αύξηση.
Αξιοσημείωτο είναι ότι οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει ότι οι επιδράσεις του καφέ δεν αφορούν μόνο την καφεΐνη. Σύμφωνα με τον Δρ. Roberto Corti, καρδιολόγο στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ζυρίχης, ακόμη και άτομα που δεν πίνουν καφέ, όταν καταναλώνουν καφέ χωρίς καφεΐνη, παρουσιάζουν καρδιοαγγειακές επιδράσεις. Ωστόσο, υπάρχουν άτομα που είναι πιο ευάλωτα στην καφεΐνη, ιδίως το πρωί. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν αυτοί που πάσχουν από αγχώδεις διαταραχές, οι γυναίκες κατά τη διάρκεια της περιόδου ή της περιεμμηνόπαυσης, καθώς και άτομα με υπέρταση ή γνωστούς καρδιοαγγειακούς κινδύνους.
Για τα άτομα που ανήκουν σε αυτές τις ομάδες, η κατανάλωση δεύτερου καφέ με άδειο στομάχι πριν το μεσημέρι μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικές σωρευτικές επιδράσεις. Ο Runge προειδοποιεί ότι «η επαναλαμβανόμενη διέγερση μπορεί να καταπονήσει τον οργανισμό σας με την πάροδο του χρόνου». Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η μέτρια κατανάλωση καφεΐνης δεν αυξάνει τον καρδιοαγγειακό κίνδυνο, και η κατανάλωση καφέ προσφέρει σημαντικά οφέλη για την υγεία. Μία πρόσφατη μελέτη μάλιστα έδειξε ότι η καφεΐνη συμβάλλει στη διαδικασία της γήρανσης, ιδιαίτερα στις γυναίκες.
Ασφαλής Κατανάλωση Καφεΐνης
Η ασφαλής κατανάλωση καφεΐνης κυμαίνεται από δύο έως τέσσερις κούπες καφέ την ημέρα. Μία κούπα καφέ 230 ml περιέχει περίπου 100 mg καφεΐνης. Η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) συνιστά στους ενήλικες να μην καταναλώνουν πάνω από 400 mg καφεΐνης ημερησίως. Είναι επίσης σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι οι καφέδες χωρίς καφεΐνη δεν είναι εντελώς απαλλαγμένοι από καφεΐνη και ότι η αντίδραση του καθενός στην καφεΐνη είναι υποκειμενική.
Η κατανάλωση καφέ με άδειο στομάχι μπορεί να εντείνει τους κινδύνους. Ο διαιτολόγος Anthony DiMarino δηλώνει ότι η παρατεταμένη αύξηση των επιπέδων κορτιζόλης μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα όπως η αύξηση του βάρους, ο διαβήτης και καρδιοαγγειακά νοσήματα. Για να διατηρήσετε την απαραίτητη ενέργεια, συνιστάται να τρώτε μικρά και συχνά γεύματα, να κάνετε σύντομες βόλτες και να παραμένετε ενυδατωμένοι, καθώς «η αφυδάτωση μπορεί να μιμηθεί την κόπωση», καταλήγει ο Runge.
