Ο Ρόλος του Επιχείλιου Έρπητα στη Νόσο του Αλτσχάιμερ

Η θεραπεία με αντιιικά φάρμακα φαίνεται να σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Αλτσχάιμερ. Αυτή η ανακάλυψη υποδηλώνει ότι η θεραπεία για την καταστολή των συμπτωμάτων του έρπη μπορεί να έχει προστατευτική δράση. Σήμερα, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, περίπου 35,6 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν με άνοια, με περίπου 7,7 εκατομμύρια νέες διαγνώσεις κάθε χρόνο.

Η νόσος του Αλτσχάιμερ αποτελεί το 60%–80% όλων των περιπτώσεων άνοιας. Το συνολικό κόστος για τη θεραπεία της νόσου υπολογίζεται ότι έφτασε τα 305 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2020. Διάφοροι μολυσματικοί παράγοντες έχουν συσχετιστεί με την ανάπτυξη αυτής της πάθησης, με τον HSV-1 (έρπης τύπου 1) να είναι ο πιο μελετημένος. Το 2016, πάνω από τα δύο τρίτα των ατόμων κάτω των 50 ετών παγκοσμίως προσβλήθηκαν από αυτόν τον ιό.

Μελέτη για τον Ρόλο του HSV-1

Για να κατανοήσουν καλύτερα τον ρόλο του HSV-1 στη νόσο του Αλτσχάιμερ και τις πιθανές προστατευτικές επιδράσεις των αντιερπητικών φαρμάκων, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα εκτενές σύνολο δεδομένων στις Ηνωμένες Πολιτείες (IQVIA PharMetrics Plus) για την περίοδο 2006-2021. Άτομα που διαγνώστηκαν με νόσο Αλτσχάιμερ αντιστοιχίστηκαν με βάση την ηλικία, το φύλο, τη γεωγραφική περιοχή και άλλους παράγοντες με άτομα χωρίς ιστορικό νευρολογικής νόσου.

Σχεδόν τα δύο τρίτα (65%) των ατόμων με νόσο Αλτσχάιμερ ήταν γυναίκες, με μέση ηλικία τα 73 έτη και παρουσία περισσότερων συνυπαρχουσών παθήσεων, γεγονός που αφορά παράγοντες κινδύνου. Από τους 1.507 ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ, περίπου το 0,44% είχαν διαγνωστεί και με HSV-1, ενώ στην ομάδα ελέγχου το ποσοστό ήταν μόλις 0,25%.

Σχέση Αντιερπητικών Φαρμάκων και Αλτσχάιμερ

Μεταξύ 2.330 ατόμων με ιστορικό λοίμωξης από επιχείλιο έρπη, 931 (40%) χρησιμοποίησαν αντιερπητικά φάρμακα μετά τη διάγνωση. Αυτοί είχαν 17% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν νόσο Αλτσχάιμερ σε σύγκριση με όσους δεν χρησιμοποίησαν αυτές τις θεραπείες. Επιπλέον, οι ερευνητές μελέτησαν και τον πιθανό ρόλο άλλων ιών του έρπητα, όπως ο HSV-2 και ο ιός της ανεμοβλογιάς, οι οποίοι επίσης συσχετίστηκαν με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου.

Παρόλο που δεν είναι πλήρως κατανοητό πώς ακριβώς ο HSV-1 και άλλοι νευροτροπικοί ιοί μπορεί να επηρεάζουν τον κίνδυνο άνοιας, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι φλεγμονώδεις αλλοιώσεις στον εγκέφαλο που προκαλούνται από λοιμώξεις από έρπη είναι καθοριστικές για την ανάπτυξη της νόσου του Αλτσχάιμερ.

Πιθανές Συνδέσεις με Γενετικούς Παράγοντες

Η παρουσία του DNA του ερπητοϊού έχει καταγραφεί σε χαρακτηριστικές πλάκες που σχετίζονται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Οι άνθρωποι που φέρουν το αλληλόμορφο Ε4 της ApoE, που είναι ο πιο κοινός γενετικός παράγοντας κινδύνου για τη νόσο, δείχνουν αυξημένη ευαισθησία στις λοιμώξεις από ερπητοϊό.

Αξιοσημείωτο είναι ότι, λόγω του ότι πρόκειται για μια μελέτη παρατήρησης, δεν μπορούν να εξαχθούν σίγουρα συμπεράσματα σχετικά με τη σχέση αιτίας και αποτελέσματος. Οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι πολλές λοιμώξεις από HSV μπορεί να είναι ασυμπτωματικές και ότι οι ασθενείς δεν αναζητούν πάντα θεραπεία, παράγοντες που επηρεάζουν τα αποτελέσματα.

Ωστόσο, τα ευρήματα αυτής της μελέτης είναι συμβατά με προηγούμενες έρευνες και δείχνουν ότι, ενώ οι μοριακοί μηχανισμοί παραμένουν αδιευκρίνιστοι, η αντιερπητική θεραπεία ενδέχεται να παίζει σημαντικό ρόλο στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης της νόσου του Αλτσχάιμερ. Τα αποτελέσματα αυτά δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση BMJ Open.