Ποια φάρμακα επηρεάζει ο καφές; Ενημερωθείτε για τις αλληλεπιδράσεις

Ο καφές είναι ένα αγαπημένο ρόφημα σε πολλές κουλτούρες και αποτελεί πηγή ενέργειας και τόνωσης για εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι δεν είναι ακίνδυνος για όλους. Η καφεΐνη μπορεί να αλληλεπιδράσει με ορισμένα φάρμακα, μειώνοντας την αποτελεσματικότητά τους ή αυξάνοντας τον κίνδυνο παρενεργειών. Από τα φάρμακα για το κοινό κρυολόγημα έως τα αντικαταθλιπτικά, η επίδραση της καφεΐνης είναι πιο περίπλοκη από ό,τι φανταζόμαστε.

Ενώ το τσάι περιέχει επίσης καφεΐνη, δεν την περιέχει σε ίδιες συγκεντρώσεις με τον καφέ και γι’ αυτό δεν έχει τις ίδιες επιπτώσεις στον οργανισμό. Εδώ θα εξετάσουμε τις αλληλεπιδράσεις του καφέ με διάφορες κατηγορίες φαρμάκων, ώστε να παραμείνετε ασφαλείς.

Φάρμακα για το κρυολόγημα και τη γρίπη

Η καφεΐνη είναι γνωστό ότι είναι διεγερτική, επιταχύνοντας το κεντρικό νευρικό σύστημα. Η ψευδοεφεδρίνη, ένα αποσυμφορητικό που βρίσκεται σε πολλά φάρμακα για το κρυολόγημα και τη γρίπη, έχει επίσης διεγερτική δράση. Όταν η καφεΐνη και η ψευδοεφεδρίνη λαμβάνονται μαζί, μπορούν να προκαλέσουν επιπλέον συμπτώματα όπως νευρικότητα, πονοκεφάλους, ταχυπαλμία και αϋπνία. Επίσης, πολλά φάρμακα για το κρυολόγημα περιέχουν καφεΐνη, γεγονός που αυξάνει περαιτέρω αυτούς τους κινδύνους.

Μελέτες έχουν υποδείξει ότι η ταυτόχρονη λήψη καφεΐνης και ψευδοεφεδρίνης μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και τη θερμοκρασία του σώματος, γεγονός που είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για άτομα με διαβήτη. Ειδικότερα, οι διεγερτικές επιδράσεις είναι ανησυχητικές όταν η καφεΐνη συνδυάζεται με φάρμακα για τη ΔΕΠΥ, όπως οι αμφεταμίνες, ή με φάρμακα για το άσθμα, όπως η θεοφυλλίνη, τα οποία έχουν παρόμοια χημική δομή με την καφεΐνη.

Φάρμακα για τον θυρεοειδή

Η λεβοθυροξίνη, η συνήθης θεραπεία για έναν υπολειτουργικό θυρεοειδή, είναι εξαιρετικά ευαίσθητη στο χρονισμό λήψης. Η κατανάλωση καφέ αμέσως μετά τη λήψη της λεβοθυροξίνης μπορεί να μειώσει την απορρόφηση του φαρμάκου έως και 50%. Αυτό συμβαίνει γιατί η καφεΐνη αυξάνει τις συσπάσεις του εντέρου και την ταχύτητα μεταφοράς τροφής και αποβλήτων, δίνοντας λιγότερο χρόνο για την απορρόφηση του φαρμάκου. Εάν η απορρόφηση μειωθεί, ο κίνδυνος εμφάνισης συμπτωμάτων όπως κόπωση, αύξηση βάρους και δυσκοιλιότητα αυξάνεται.

Ο ίδιος κανόνας χρονισμού ισχύει και για τα διφωσφονικά, μια κατηγορία φαρμάκων για την οστεοπόρωση, τα οποία απαιτούν λήψη με άδειο στομάχι 30-60 λεπτά πριν από τα γεύματα ή τα ροφήματα.

Αντικαταθλιπτικά και αντιψυχωσικά

Η αλληλεπίδραση μεταξύ καφεΐνης και φαρμάκων ψυχικής υγείας είναι σύνθετη. Οι επιλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs), όπως η σερτραλίνη και η σιταλοπράμη, χρησιμοποιούνται ευρέως για την αντιμετώπιση κατάθλιψης και άγχους. Έρευνες έχουν δείξει ότι η καφεΐνη μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση αυτών των φαρμάκων, καθιστώντας τα λιγότερο αποτελεσματικά.

Από την άλλη, τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά (TCAs) αλληλεπιδρούν με το ένζυμο CYP1A2 που μεταβολίζει και την καφεΐνη. Αυτό μπορεί να επιβραδύνει τη διάσπαση του φαρμάκου, ενισχύοντας τις παρενέργειες ή καθυστερώντας την απομάκρυνση της καφεΐνης από τον οργανισμό. Επιπρόσθετα, η χρήση της κλοζαπίνης, ενός αντιψυχωσικού, σε συνδυασμό με καφεΐνη μπορεί να αυξήσει τα επίπεδά της στο αίμα κατακόρυφα, προκαλώντας επικίνδυνες συνέπειες όπως υπνηλία ή σύγχυση.

Παυσίπονα

Ορισμένα μη συνταγογραφούμενα παυσίπονα περιέχουν καφεΐνη, όπως αυτά που περιέχουν ασπιρίνη ή παρακεταμόλη. Η καφεΐνη μπορεί να επιταχύνει την απορρόφηση αυτών των φαρμάκων, κάνοντάς τα να δρουν πιο γρήγορα. Ωστόσο, αυτό μπορεί να αυξήσει και τον κίνδυνο παρενεργειών, όπως ο ερεθισμός του στομάχου ή ακόμη και η αιμορραγία, ιδιαίτερα αν συνδυαστεί με άλλες πηγές καφεΐνης.

Φάρμακα για την καρδιά

Η καφεΐνη μπορεί να αυξήσει προσωρινά την αρτηριακή πίεση και τον καρδιακό ρυθμό, με τη δράση αυτή να διαρκεί συνήθως 3-4 ώρες μετά την κατανάλωσή της. Αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά άτομα που λαμβάνουν φάρμακα για την αρτηριακή πίεση ή αρρυθμίες, καθώς η καφεΐνη μπορεί να αναιρεί τις επιδράσεις τους. Αν και δεν είναι απαραίτητο να αποφεύγουν εντελώς τον καφέ, οι ασθενείς πρέπει να παρακολουθούν τις αντιδράσεις του οργανισμού τους και να εξετάσουν το ενδεχόμενο να μειώσουν την κατανάλωση ή να επιλέγουν ντεκαφεϊνέ προϊόντα.

Συστάσεις για την ασφαλή κατανάλωση καφέ

Είναι σημαντικό να είστε σκεπτικοί σχετικά με την πρόσληψη καφεΐνης, ειδικά αν παίρνετε φάρμακα. Ακολουθούν μερικές προτάσεις:

• Λάβετε λεβοθυροξίνη ή διφωσφονικά με άδειο στομάχι και περιμένετε 30-60 λεπτά πριν καταναλώσετε καφέ ή φάτε πρωινό.
• Να είστε προσεκτικοί με φάρμακα για το κρυολόγημα, θεραπείες για το άσθμα και φάρμακα για τη ΔΕΠΥ, καθώς η καφεΐνη μπορεί να ενισχύσει τις παρενέργειες.
• Αν λαμβάνετε αντικαταθλιπτικά ή φάρμακα για την καρδιά, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας σχετικά με την κατανάλωση καφεΐνης.
• Αν παρατηρήσετε παρενέργειες όπως ανησυχία, αϋπνία ή αίσθημα παλμών, μειώστε την κατανάλωση καφέ ή επιλέξτε ντεκαφεϊνέ προϊόντα.

Ο μεταβολισμός της καφεΐνης διαφέρει από άτομο σε άτομο. Κάποιοι άνθρωποι μπορούν να απολαύσουν τρία ή περισσότερα φλιτζάνια καφέ χωρίς πρόβλημα, ενώ άλλοι ενδέχεται να παρουσιάσουν παρενέργειες και με ένα μόνο φλιτζάνι. Εάν έχετε αμφιβολίες για την αλληλεπίδραση του καφέ με τη φαρμακευτική αγωγή σας, είναι πάντα καλή ιδέα να ρωτήσετε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας.