Φολικό Οξύ: Σημασία, Επιπλοκές και Αντιμετώπιση της Έλλειψης

Το φολικό οξύ είναι η συνθετική μορφή της βιταμίνης Β9, η οποία προστίθεται σε πολλά συμπληρώματα διατροφής και σε εμπλουτισμένα τρόφιμα, όπως τα δημητριακά πρωινού. Υπάρχει έντονη ανάγκη για τη συγκεκριμένη βιταμίνη στον οργανισμό μας, καθώς είναι ζωτικής σημασίας για την παραγωγή νέων ερυθρών αιμοσφαίριων και DNA, το γενετικό υλικό των κυττάρων. Ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το φολικό οξύ συμβάλλει στην ανάπτυξη και εξέλιξη του εμβρύου και στην πρόληψη γενετικών ανωμαλιών.

Ο οργανισμός μας δεν έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύσει σημαντικές ποσότητες φυσικού φυλλικού οξέος, ενώ μπορεί να απορροφήσει εύκολα το φολικό οξύ. Τροφές όπως το ρύζι, το ψωμί, τα ζυμαρικά και ορισμένα δημητριακά είναι συχνά εμπλουτισμένα με φολικό οξύ. Επιπλέον, διατίθεται και ως συμπλήρωμα διατροφής για όσους δεν λαμβάνουν την απαιτούμενη ποσότητα μέσω της διατροφής τους.

Επιπλοκές από την Έλλειψη Φολικού Οξέος

Έλλειψη φολικού οξέος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

Η ανεπάρκεια φολικού οξέος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, διότι είναι κρίσιμη για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού του εμβρύου. Οι αναπτυξιακές ανωμαλίες που σχετίζονται με την έλλειψη φολικού οξέος περιλαμβάνουν σοβαρές καταστάσεις του κεντρικού νευρικού σωλήνα. Επιπλέον, μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες αποκόλλησης του πλακούντα, με αποτέλεσμα το μωρό να γεννηθεί πρόωρα ή με χαμηλό βάρος γέννησης. Μελέτες έχουν δείξει ότι οι χαμηλές ποσότητες φυλλικού οξέος κατά την εγκυμοσύνη ενδέχεται να σχετίζονται με την ανάπτυξη αυτισμού στο παιδί.

Αναιμία από Έλλειψη Φυλλικού Οξέος

Η ανεπαρκής πρόσληψη φυλλικού οξέος μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία εξαιτίας της μειωμένης παραγωγής υγιών ερυθρών αιμοσφαιρίων, που είναι απαραίτητα για τη μεταφορά οξυγόνου στους ιστούς. Η αναιμία λόγω έλλειψης φυλλικού οξέος μπορεί επίσης να προκαλέσει την παραγωγή μη φυσιολογικών ερυθρών αιμοσφαιρίων, τα οποία δεν λειτουργούν αποτελεσματικά.

Άλλες επιπλοκές που σχετίζονται με την έλλειψη φυλλικού οξέος περιλαμβάνουν:

Στειρότητα
Ορισμένες μορφές καρκίνου
Καρδιοαγγειακές παθήσεις
Κατάθλιψη
Άνοια
Μειωμένη γνωστική λειτουργία
Νόσος Αλτσχάιμερ

Συμπτώματα Έλλειψης Φολικού Οξέος

Ένα από τα αρχικά και πιο συχνά συμπτώματα της ανεπάρκειας φυλλικού οξέος είναι η υπερβολική κούραση. Άλλα πιθανά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

Αναιμία
Χλωμάδα
Δύσπνοια
Ευερεθιστότητα
Ζάλη
Στοματικά προβλήματα
Ευαισθησία της γλώσσας
Πληγές στο στόμα
Μειωμένη αίσθηση γεύσης
Νευρολογικά συμπτώματα
Απώλεια μνήμης
Δυσκολία συγκέντρωσης
Σύγχυση
Έλλειψη ενέργειας
Μυϊκή αδυναμία
Κατάθλιψη
Απώλεια βάρους
Διάρροια

Αιτίες Ανεπάρκειας Φυλλικού Οξέος

Μία από τις πιο συχνές αιτίες ανεπάρκειας φυλλικού οξέος είναι η μη ισορροπημένη και ανθυγιεινή διατροφή. Μια υγιεινή διατροφή θα πρέπει να περιλαμβάνει φυσικές πηγές φυλλικού οξέος ή τροφές εμπλουτισμένες με αυτήν. Άλλες αιτίες μπορεί να είναι:

Ασθένειες του Πεπτικού Συστήματος

Ορισμένες καταστάσεις, όπως η νόσος του Crohn ή η κοιλιοκάκη, εμποδίζουν την απορρόφηση του φυλλικού οξέος.

Υπερβολική Κατανάλωση Αλκοόλ

Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της πρόσληψης τροφής με φυλλικό οξύ.

Περίσσεια Μαγειρέματος

Η υπερβολική θερμότητα κατά το μαγείρεμα μπορεί να μειώσει την περιεκτικότητα φυλλικού οξέος στα τρόφιμα.

Αιμολυτική Αναιμία

Αυτή η κατάσταση προκαλεί την καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων, που δεν ανανεώνονται γρήγορα.

Φάρμακα

Ορισμένα φάρμακα, όπως αυτά που χορηγούνται για επιληψία και η ελκώδη κολίτιδα, μπορούν να εμποδίσουν την απορρόφηση του φολικού οξέος.

Αιμοκάθαρση

Τα άτομα που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση για νεφρική ανεπάρκεια ενδέχεται να αντιμετωπίσουν έλλειψη φολικού οξέος.

Διάγνωση και Αντιμετώπιση

Η διάγνωση της ανεπάρκειας φυλλικού οξέος συνήθως γίνεται με εξέταση αίματος, η οποία μετρά την ποσότητα φολικού οξέος στο αίμα. Ο γιατρός ενδέχεται να προτείνει συμπληρώματα διατροφής, καθώς οι περισσότεροι ενήλικες χρειάζονται περίπου 400 μικρογραμμάρια (mcg) καθημερινά.

Η τήρηση μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής είναι εξαιρετικά σημαντική και πρέπει να περιλαμβάνει πλούσιες πηγές φυλλικού οξέος, όπως φρούτα, λαχανικά και άλλες τροφές εμπλουτισμένες με αυτήν.

Μερικές από τις τροφές που είναι καλές πηγές φυλλικού οξέος περιλαμβάνουν: