Η Σημασία του Εμβολιασμού για την Δημόσια Υγεία
Η φετινή Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμού, που θα διαρκέσει από τις 27 Απριλίου μέχρι τις 3 Μαΐου 2025, μας υπενθυμίζει το ρητό ότι «ο εμβολιασμός είναι ανθρώπινο δικαίωμα και είναι εφικτό να γίνει πραγματικότητα για όλους». Η πρωτοβουλία αυτή στοχεύει στην ευαισθητοποίηση του κοινού για τα οφέλη του εμβολιασμού και την ανάγκη συλλογικής ευθύνης στην υγεία.
Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) τονίζει ότι τα τελευταία 50 χρόνια, χάρη στον εμβολιασμό με βασικά εμβόλια, έχουν σωθεί τουλάχιστον 154 εκατομμύρια ζωές, που ισοδυναμεί με 6 ζωές το λεπτό, καθημερινά, για πέντε δεκαετίες. Αυτό το εντυπωσιακό στατιστικό στοιχείο καταδεικνύει τη σημασία του εμβολιασμού στη βελτίωση της βρεφικής επιβίωσης, καθώς έχει οδηγήσει σε 40% αύξηση της επιβίωσης των βρεφών σε παγκόσμιο επίπεδο. Σήμερα, περισσότερα παιδιά από ποτέ στην ιστορία έχουν την ευκαιρία να γιορτάσουν τα πρώτα τους γενέθλια, με το 60% αυτών των παιδιών να οφείλει τη σωτηρία τους αποκλειστικά στο εμβόλιο της ιλαράς.
Αντίθετα, η έλλειψη εμβολιασμού και η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των εμβολιασμών μπορεί να προκαλέσουν συγκεντρώσεις ανεμβολίαστων ατόμων. Αυτή η κατάσταση ενισχύει την εξάπλωση μεταδοτικών ασθενειών και θέτει σε κίνδυνο την υγεία αυτών των ατόμων και των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, όπως βρέφη που δεν επιτρέπεται να εμβολιαστούν λόγω ηλικίας ή άτομα με σοβαρές χρόνιες παθήσεις. Καθώς η συλλογική ανοσία μειώνεται, η ευαλωτότητά μας σε επιδημικές καταστάσεις αυξάνεται.
Η Σημαντικότητα του Εμβολιασμού κατά τη Διάρκεια της Εγκυμοσύνης
Ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο εμβολιασμός των εγκύων γυναικών, καθώς μπορεί να προλάβει σοβαρές επιπλοκές και θανάτους τόσο για τις ίδιες όσο και για τα μωρά τους. Φέτος, η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας που γιορτάζεται στις 7 Απριλίου 2025 σηματοδοτεί την έναρξη μιας ετήσιας εκστρατείας αφιερωμένης στην υγεία της μητέρας και του νεογνού. Τα εμβόλια, όπως το εμβόλιο της εποχικής γρίπης και το εμβόλιο κατά του κοκκύτη, είναι ασφαλή και αποτελεσματικά σε περίοδο εγκυμοσύνης. Οι έγκυες μπορούν να αναπτύξουν αντισώματα που προστατεύουν το μωρό τους τους πρώτους μήνες της ζωής του.
Επιπλέον, οι εγκυμονούσες γυναίκες με υποκείμενα νοσήματα είναι απαραίτητο να εμβολιάζονται κατά της COVID-19. Ο προγραμματισμένος εμβολιασμός με το εμβόλιο ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας συνιστάται και αυτός προτού η γυναίκα μείνει έγκυος, καθώς μπορεί να αποτρέψει σοβαρές βλάβες στο έμβρυο.
Η Στρατηγική Καταπολέμησης Μεταδοτικών Νοσημάτων
Η πολιομυελίτιδα είναι ένα νόσημα που μπορεί να προκαλέσει μόνιμη παράλυση, ωστόσο, χάρη στον εμβολιασμό, έχουν αποτραπεί περισσότερες από 20 εκατομμύρια περιπτώσεις παράλυσης. Η εκρίζωση της πολιομυελίτιδας είναι εφικτή, και κάθε δόση εμβολίου μετράει. Το 2024, πάνω από 127.000 άτομα νόσησαν από ιλαρά στην ευρωπαϊκή περιφέρεια, με μισούς από αυτούς να νοσηλεύονται. Με λιγότερο από το 5% των εμβολιασμένων με δύο δόσεις να διατρέχουν κίνδυνο, είναι προφανές ότι ο έγκαιρος εμβολιασμός είναι κρίσιμος.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης πως ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) ευθύνεται για την πλειονότητα των καρκίνων των γεννητικών οργάνων. Ο εμβολιασμός κατά του HPV είναι πάνω από 90% αποτελεσματικός στην πρόληψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και άλλων σχετικών καρκίνων.
Εμβολιασμός και Ενηλικίωση
Η ανάγκη εμβολιασμού δεν περιορίζεται μόνο στα παιδιά. Οι ενήλικες, και ειδικότερα οι ηλικιωμένοι και οι πάσχοντες από υποκείμενα νοσήματα, διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο σοβαρής νόσησης από ιούς, όπως ο ιός της γρίπης και της COVID-19. Η προστασία των επαγγελματιών υγείας και των ασθενών τους είναι κρίσιμη, καθώς οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας υποχρεούνται να εμβολιάζονται για να διασφαλίζεται η ασφάλεια των ασθενών τους.
Ο ΕΟΔΥ προχωρά σε πολλές δράσεις για την προώθηση των εμβολιασμών, όπως:
- Μελέτη για την εμβολιαστική κάλυψη του παιδικού πληθυσμού, αναλύοντας δεδομένα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης και εξετάζοντας περαιτέρω τον ενήλικο πληθυσμό.
- Καταγραφή γνώσεων και στάσεων σχετικά με τα εμβόλια κατά της COVID-19 και της γρίπης.
- Δράσεις για την αντιμετώπιση της διστακτικότητας στον εμβολιασμό, περιλαμβάνοντας καμπάνιες ενημέρωσης και εκπαιδευτικά σεμινάρια για επαγγελματίες υγείας.
- Στοχευμένες δράσεις εμβολιασμού πληθυσμών Ρομά για την αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης μετά την πρόσφατη έξαρση ιλαράς.
Η προώθηση του εμβολιασμού είναι ζωτικής σημασίας για τη δημόσια υγεία και η προσπάθεια αυτή πρέπει να γίνει συλλογική με στόχο την προστασία όλων.