Αλεσμένος ή στιγμιαίος καφές; Ποιος είναι καλύτερος για την υγεία

Τα τελευταία χρόνια, η κατανάλωση καφέ έχει καθιερωθεί ως μία δημοφιλής συνήθεια και ταυτοχρόνως ως πεδίο για εκτενή διατροφική έρευνα. Αυτή η ενασχόληση έχει οδηγήσει διατροφολόγους και ειδικούς δημόσιας υγείας να επανεξετάσουν τις παραδοσιακές συστάσεις, εστιάζοντας όχι μόνο στην ποσότητα, αλλά και στον τρόπο κατανάλωσης του καφέ.

Αλεσμένος καφές vs Στιγμιαίος καφές

Ο στιγμιαίος καφές παρασκευάζεται από κόκκους που έχουν υποστεί θερμική επεξεργασία και αλέθονται. Για την αφαίρεση της υγρασίας, χρησιμοποιούνται δύο βιομηχανικές μέθοδοι: η ξήρανση με ψεκασμό ή η ψυχρή ξήρανση. Αυτές οι διαδικασίες καταλήγουν σε κρυστάλλους ή κόκκους έτοιμους προς διαλυτότητα σε ζεστό νερό.

Αντίθετα, ο αλεσμένος καφές προέρχεται από φρέσκους κόκκους που αλέθονται λίγο πριν από την παρασκευή, διατηρώντας τη φρεσκάδα και το άρωμά τους. Η προετοιμασία του απαιτεί περισσότερο χρόνο και εξοπλισμό, όπως πρέσες ή καφετιέρες, με μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει 4 έως 10 λεπτά. Ένα από τα πλεονεκτήματα του στιγμιαίου καφέ είναι η ευκολία και ταχύτητά του, καθώς αρκεί να διαλυθεί μια κουταλιά της σούπας σε ζεστό νερό για να παρασκευαστεί.

Μία ακόμα σημαντική διάκριση ανάμεσα στους δύο τύπους καφέ είναι η προέλευση των κόκκων. Ο αλεσμένος καφές προέρχεται κυρίως από την ποικιλία Arabica, η οποία προσφέρει περίπλοκους γευστικούς τόνους και λιγότερη πίκρα. Σε αντίθεση, ο στιγμιαίος καφές συνήθως προέρχεται από την ποικιλία Robusta, που είναι πιο πικρή και οικονομική, με υψηλότερη περιεκτικότητα σε καφεΐνη.

Υγειονομικές Πτυχές

Ο αλεσμένος καφές θεωρείται διατροφικά ανώτερος, καθώς περιέχει περισσότερα αντιοξειδωτικά και υψηλότερη περιεκτικότητα σε κάλιο (115 mg ανά 100 g σε σύγκριση με 30 mg στον στιγμιαίο καφέ). Επιπλέον, οι ιδιότητες του κόκκου Arabica διατηρούνται καλύτερα χάρη στις πιο ελεγχόμενες διαδικασίες συλλογής του.

Αναφορικά με την καφεΐνη, ο αλεσμένος καφές περιέχει περίπου 96 mg ανά φλιτζάνι, ενώ ο στιγμιαίος παρέχει περίπου 63 mg. Αυτή η διαφορά οφείλεται στο γεγονός ότι η διαδικασία αφυδάτωσης του στιγμιαίου καφέ μειώνει τη συγκέντρωση καφεΐνης.

Αξιοσημείωτο είναι ότι ο στιγμιαίος καφές έχει ένα απροσδόκητο πλεονέκτημα: περιέχει μεγαλύτερη ποσότητα αντιοξειδωτικών, όπως οι μελανοειδείς, οι οποίοι προάγουν την υγεία του εντέρου και παρέχουν κυτταρική προστασία. Ωστόσο, η κατανάλωσή του ενέχει και κινδύνους, καθώς περιέχει διπλάσια ποσότητα ακρυλαμιδίου σε σύγκριση με τον αλεσμένο καφέ, μια ένωση ταξινομημένη ως «πιθανή καρκινογόνος» από το Διεθνές Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο.

Ο αλεσμένος καφές είναι επίσης πιο οικολογικός, καθώς η **βιομηχανική διαδικασία** παραγωγής του στιγμιαίου καφέ απαιτεί περισσότερη ενέργεια λόγω της καύσης και της αφυδάτωσης, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα.

Διαφορετικοί τύποι καφέ και χαρακτηριστικά τους

Πέρα από την επιλογή μεταξύ αλεσμένου και στιγμιαίου καφέ, υπάρχουν άλλες μέθοδοι παρασκευής που δημιουργούν ποικίλες γεύσεις και θρεπτικά προφίλ. Ο καφές φίλτρου, σύμφωνα με μελέτη που πραγματοποιήθηκε στη Νορβηγία, συνδέεται με χαμηλότερη θνησιμότητα και μειωμένο κίνδυνο καρδιοαγγειακών παθήσεων, καθώς το φίλτρο συγκρατεί ενώσεις που μπορεί να αυξήσουν τη χοληστερόλη.

Ο εσπρέσο είναι μια συμπυκνωμένη πηγή καφεΐνης και χλωρογενικού οξέος, σχετιζόμενος με την πρόληψη της συσσώρευσης της πρωτεΐνης tau, που έχει συνδεθεί με το Αλτσχάιμερ, καθώς και με τη μείωση του κινδύνου υπέρτασης και καρδιοπαθειών.

Η μέθοδος cold brew περιλαμβάνει την εμβάπτιση κόκκων σε νερό θερμοκρασίας δωματίου για 12 έως 24 ώρες, παράγοντας έναν λιγότερο όξινο και μη πικρό καφέ, μειώνοντας την ανάγκη για ζάχαρη ή σιρόπια.

Τέλος, ο ντεκαφεϊνέ καφές διατηρεί πολλά από τα αντιοξειδωτικά του παραδοσιακού καφέ και οι καταναλωτές του συχνά δείχνουν καλύτερους δείκτες υγείας σε σύγκριση με εκείνους που δεν πίνουν καφέ. Η ποικιλία και το είδος του καφέ που επιλέγει κανείς μπορεί να έχουν σημαντική επίδραση στην υγεία του και στην καθημερινή του ευεξία.