Αντικατάσταση Γόνατος: Οδηγός Ανάκαμψης και Επανένταξης

Η Δρ. Ayesha Abdeen, διευθύντρια του τομέα χειρουργικής αντικατάστασης ισχίου και γόνατος στο Ιατρικό Κέντρο της Βοστώνης, αναλύει τις διαδικασίες και τις προσδοκίες που σχετίζονται με την ολική αντικατάσταση γόνατος. Από τη διαχείριση του πόνου τις πρώτες ημέρες μέχρι την επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες, η κατανόηση της διαδικασίας είναι καθοριστική για την επιτυχία της ανάρρωσης.

Η χειρουργική επέμβαση της ολικής αντικατάστασης γόνατος εκτελείται συνήθως με τη χρήση επισκληρίδειας αναισθησίας, σε συνδυασμό με νευρικό αποκλεισμό. Αυτή η προσέγγιση στοχεύει στην ελαχιστοποίηση του πόνου μετά την επέμβαση.

Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της επέμβασης, οι ασθενείς παρατηρούν μειωμένο πόνο για περίπου 8-12 ώρες. Όταν η επισκληρίδιος αναισθησία εξασθενήσει, ο γιατρός θα προτείνει την άμεση έναρξη της βάδισης. Η έγκαιρη κίνηση είναι απολύτως κρίσιμη, καθώς επιταχύνει τη διαδικασία ανάρρωσης και μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών θρόμβων αίματος, όπως η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση, οι οποίοι μπορούν να μεταφερθούν στους πνεύμονες προκαλώντας πνευμονική εμβολή.

Επιπλέον, οι ασθενείς λαμβάνουν φάρμακα για την πρόληψη των θρόμβων, όπως η ασπιρίνη ή ισχυρότερα αντιπηκτικά, ανάλογα με τον τύπο του θρόβου.
Τα επίπεδα πόνου, που παρατηρούνται κατά τις πρώτες ημέρες μετά την επέμβαση, μπορεί να είναι έντονα, κυρίως στο μπροστινό και πίσω μέρος του γόνατος. Ο πόνος στο πίσω μέρος μπορεί να προέρχεται από οστικά εξογκώματα που σχετίζονται με αρθρίτιδα και αφαιρούνται κατά την εγχείρηση.

Για την ανακούφιση από αυτούς τους πόνους, πριν από την επέμβαση, χρησιμοποιούνται ειδικοί νευρικοί αποκλεισμοί. Μετά τη θεραπεία, ακολουθεί μια «πολυτροπική» προσέγγιση για καλύτερη διαχείριση του πόνου, που περιλαμβάνει συνδυασμούς φαρμάκων όπως η ακεταμινοφαίνη και χαμηλή δόση οπιοειδών. Αυτά τα φάρμακα συνήθως χορηγούνται πριν και συνεχίζονται μετά την επέμβαση. Τα οπιοειδή γενικά διακόπτονται μετά από μία έως δύο εβδομάδες για να περιοριστούν οι παρενέργειες, όπως η ζάλη και η αναπνευστική δυσκολία.

Διαδικασία και Χρονικές Εκτιμήσεις

Οι ασθενείς εισάγονται στο νοσοκομείο την ημέρα της επέμβασης και συχνά έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν στο σπίτι την ίδια ή την επόμενη ημέρα. Η φυσικοθεραπεία ξεκινά αμέσως μετά την επέμβαση και μπορεί να διαρκέσει από έξι έως δώδεκα εβδομάδες, ανάλογα με την πρόοδο του ασθενούς.

Αποκατάσταση και Επανένταξη

Μετά την επέμβαση, μπορείτε να αρχίσετε να περπατάτε μόλις περάσει η αναισθησία. Αν και μπορείτε να ασκήσετε πλήρες βάρος στο πόδι σας, οι περισσότεροι χειρουργοί προτείνουν τη χρήση βοηθητικών συσκευών, όπως πατερίτσες, για τις πρώτες ημέρες ή εβδομάδες, προκειμένου να διατηρήσετε την ισορροπία και να αποφύγετε τις πτώσεις.
Αναφορικά με τις ασκήσεις που βοηθούν στην ταχύτερη ανάρρωση, περιλαμβάνουν:

• Ενίσχυση των τετρακέφαλων και των οπίσθιων μηριαίων μυών.
• Διατάσεις για τη βελτίωση της ευελιξίας στο γόνατο κατά την κάμψη και έκταση.
• Ασκήσεις ισορροπίας για την αποφυγή πτώσεων.
• Προπόνηση βάδισης για βελτίωση του βαδίσματος.

Η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες εξαρτάται από το επίπεδο δραστηριότητας πριν από την επέμβαση. Οι εργαζόμενοι σε γραφεία μπορούν να επιστρέψουν σε δύο έως τέσσερις εβδομάδες, ενώ εργασίες που απαιτούν σωματική δραστηριότητα μπορεί να χρειαστούν από τέσσερις έως έξι εβδομάδες. Για πιο βαριές φυσικές εργασίες, η περίοδος αυτή μπορεί να φτάσει τους έξι έως 12 εβδομάδες. Οι ασθενείς δεν πρέπει να οδηγούν μέχρι να σταματήσουν να παίρνουν οπιοειδή και λαμβάνοντας έγκριση από το χειρουργό τους. Η σταδιακή επαναφορά σε αθλήματα επιτρέπεται συνήθως εντός έξι με δώδεκα εβδομάδων, με προτίμηση σε δραστηριότητες χαμηλής σωματικής καταπόνησης, όπως περπάτημα, ποδηλασία, κολύμπι και γκολφ.

Παρακολούθηση Υγείας και Πιθανές Επιπλοκές

Ο πόνος είναι αναμενόμενος κατά τις πρώτες ημέρες της ανάρρωσης και συνήθως βελτιώνεται μετά από μερικές εβδομάδες. Οι μέθοδοι όπως η χρήση πάγου και παυσίπονων μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στη διαχείριση αυτού του πόνου.
Ωστόσο, αν παρατηρήσετε αυξανόμενο πόνο στη γάμπα ή το μηρό και σχετικό πρήξιμο, είναι σημαντικό να επικοινωνήσετε άμεσα με το γιατρό σας, καθώς αυτό μπορεί να υποδηλώνει θρόμβωση. Επίσης, εάν παρατηρήσετε υγρό, πύον ή αιμορραγία από την τομή, θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας το συντομότερο δυνατόν.

Διάρκεια Ζωής της Αντικατάστασης Γόνατος

Η ολική αντικατάσταση γόνατος έχει συνήθως διάρκεια ζωής 15 έως 20 χρόνια, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να διαρκέσει λιγότερο. Η διάρκεια αυτή εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των μολύνσεων στην άρθρωση, της φθοράς των υλικών ή κατάγματος γύρω από το εμφύτευμα. Η σταθερότητα και η λειτουργικότητα της νέας άρθρωσης είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία και την ποιότητα ζωής του ασθενούς.