Άνοια πρώιμης έναρξης: Τι είναι και ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο
Η άνοια πρώιμης έναρξης είναι μια μορφή άνοιας που διαγιγνώσκεται συχνά σε άτομα που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία, δηλαδή μεταξύ 40 και 60 ετών. Σύμφωνα με τον Minwoo Lee, συγγραφέα νέας μελέτης και επίκουρο καθηγητή Νευρολογίας στο Hallym University Sacred Heart Hospital στην Νότια Κορέα, «ενώ οι περισσότερες περιπτώσεις άνοιας διαγιγνώσκονται σε μεγαλύτερη ηλικία, η πρώιμη άνοια εμφανίζεται σε άτομα που μπορεί να εργάζονται και να μεγαλώνουν τα παιδιά τους».
Η πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι η αυξημένη περίμετρος μέσης, η υψηλή αρτηριακή πίεση και άλλοι παράγοντες που συνιστούν το μεταβολικό σύνδρομο σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας σε νεαρή ηλικία. Το μεταβολικό σύνδρομο ορίζεται ως η παρουσία υπερβολικού λίπους στην κοιλιά σε συνδυασμό με τουλάχιστον δύο από τους παρακάτω παράγοντες κινδύνου:
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
- Υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα
- Υψηλές τιμές τριγλυκεριδίων
- Χαμηλή HDL ή «καλή» χοληστερόλη
Οι επιστήμονες εξέτασαν εθνικά δεδομένα ασφάλισης υγείας στη Νότια Κορέα, αναλύοντας σχεδόν δύο εκατομμύρια άτομα ηλικίας 40 έως 60 ετών, τα οποία είχαν υποβληθεί σε μετρήσεις της περιφέρειας μέσης, της αρτηριακής πίεσης, του σακχάρου στο αίμα, των τριγλυκεριδίων και των επιπέδων χοληστερόλης. Από αυτή την ομάδα, το 25% είχε διαγνωστεί με μεταβολικό σύνδρομο.
Κατά τη διάρκεια μιας μέσης περιόδου παρακολούθησης οκτώ ετών, 8.921 άτομα (0,45% του συνολικού δείγματος) εμφάνισαν άνοια. Για ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο, το ποσοστό εμφάνισης άνοιας ήταν 0,86 περιπτώσεις ανά 1.000 ανθρωποέτη, συγκρινόμενο με 0,49 περιπτώσεις ανά 1.000 ανθρωποέτη για τα άτομα χωρίς μεταβολικό σύνδρομο. Τα ανθρωποέτη υπολογίζουν τα άτομα που συμμετείχαν στη μελέτη σε συνδυασμό με τον χρόνο συμμετοχής τους.
Αφού υπολογίστηκαν παράγοντες όπως η ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο, η σωματική δραστηριότητα, η κατάθλιψη και ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το μεταβολικό σύνδρομο συνδεόταν με 24% υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης άνοιας. Όταν εξετάστηκαν οι συγκεκριμένοι τύποι άνοιας, το μεταβολικό σύνδρομο συσχετίστηκε με 12% αυξημένο κίνδυνο νόσου Αλτσχάιμερ και 21% αυξημένο κίνδυνο αγγειακής άνοιας.
Η μελέτη καταδεικνύει ότι οι γυναίκες με μεταβολικό σύνδρομο είχαν 34% αυξημένο κίνδυνο άνοιας σε σύγκριση με τους άνδρες συμμετέχοντες, οι οποίοι είχαν 15% αυξημένο κίνδυνο. Επίσης, οι συμμετέχοντες ηλικίας 40 ετών είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο σε σχέση με αυτούς που ήταν 50 ετών. Κάθε παράγοντας του μεταβολικού συνδρόμου σχετιζόταν με αυξανόμενο κίνδυνο άνοιας, με τα άτομα που είχαν και τους πέντε παράγοντες να αντιμετωπίζουν 70% αυξημένο κίνδυνο.
Οι ερευνητές τονίζουν τη σημασία των αλλαγών στον τρόπο ζωής, όπως η υγιεινή διατροφή, η τακτική άσκηση, η διατήρηση υγιούς βάρους, η διακοπή του καπνίσματος και η μείωση του άγχους, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος ανάπτυξης άνοιας σε νεαρή ηλικία. Ο Minwoo Lee επισημαίνει ότι «είναι σημαντικές οι μελλοντικές έρευνες που θα παρακολουθούν τους ανθρώπους για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα και θα χρησιμοποιούν τομογραφίες για την αναζήτηση βιοδεικτών άνοιας».
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι ένας περιορισμός της συγκεκριμένης μελέτης είναι το γεγονός ότι οι ερευνητές δεν εξέτασαν τους γενετικούς παράγοντες κινδύνου για τη νόσο Αλτσχάιμερ. Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Neurology.
